Page 202 - Mahalli İdareler Personeli Görevde Yükselme Unvan Değişikliği Sınavına Hazırlık Rehberi

OSMANLIDAN 1982 ANAYASISINA KADAR ANAYASAL GEÇMİŞ VE DTO ÇÖZÜMLER
25.SORU: 1961 Anayasasında hükümet sistemi olarak , parlamenter sistem ile birlikte kabine
sistemi yani çoğulculuk ilkesi benimsenmiştir.
Tam başkanlık sistemi 1961 Anayasasında yer almamıştır. Dolayısıyla sorunun cevabı
“Tam başkanlık sistemi” “E seçeneği olacaktır.

26.SORU: 1961 Anayasasında; 12 Mart 1971 Askeri Müdahalesi sonrasında, 1971 ve 1973 de-
ğişiklikleri yapılmıştır. Buna göre;
 Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verilerek yürütme güçlendirilmiştir.
 Üniversitelerin özerkliği azaltılmıştır.
 TRT’nin özerkliği kaldırılmıştır.
 Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ile Devlet Güvenlik Mahkemeleri kurularak yargı denetimi sınırlandı-
rılmıştır.
 Memurların sendika kurma hakkı ellerinden alınmıştır.
 MGK'nin görevi, “tavsiye etmek ” şeklinde değiştirilmiştir.
 Temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılabilmesi için "genel sınırlama sebepleri" oluşturulmuştur.
 Anayasa Mahkemesine dava açma yetkisi daraltılmıştır.
Dolayısıyla sorunun cevabı “D” seçeneği” olacaktır.

27.SORU: 12 Eylül 1980 Askeri Müdahalesinin ortaya çıkmasında;
 Artan terör eylemleri, cinayetler ve şiddet olayları
 Siyasal istikrasızlıklar ve kutuplaşmalar
 Ekonominin bozulması ve ekonomik kriz
 Toplumun güven duygusunun azalması ve toplumsal barışın bozulması vb. birçok neden sayılabilir.
Buna göre “mahalli idare seçimlerinin yapılamaması” askeri müdahalenin sebepleri arasında yer al-
maz. Sorunun cevabı “E” seçeneği olacaktır.

28.SORU: 1980 ANAYASASI
 Hükümet sistemi: Parlamenter sistem, kabine sistemi. “Kutsal devlet anlayışı” benimsenmiştir.
 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonucunda Milli Güvenlik konseyi güdümünde hazırlanmıştır. Kurucu
meclis Kurulması Hakkında Kanun ile ilk adım atılmıştır.
 En kazuistik(ayrıntıcı) anayasadır.
 En sert anayasadır.
 Yürütme organı güçlendirilmiştir.
 Siyasi kararlar almadaki zorlukları giderici hükümler getirilmiştir.
 Şartlar oluştuğunda Cumhurbaşkanının TBMM seçimlerini yenileme yetkisi getirilmiştir.
 Siyasi parti grupları en az 20 milletvekilinden oluşur.
 Devlet Denetleme Kurulu kurulmuştur.
1995 te 1982 Anayasasında önemli değişiklikler yapılmıştır bazıları şöyledir:
 12 Eylül 1980 askeri darbesini öven cümleler çıkarılmıştır.
 Seçme ve siyasi partilere üye olma yaşı 18’e inmiştir.

194 | TBB