Page 197 - Mahalli İdareler Personeli Görevde Yükselme Unvan Değişikliği Sınavına Hazırlık Rehberi

OSMANLIDAN 1982 ANAYASISINA KADAR ANAYASAL GEÇMİŞ VE DTO ÇÖZÜMLER
- Meclis-i Mebusan, Osmanlı erkekleri arasından 4 yılda bir yapılan seçimlerle seçilirler.
- Meclis-i Ayan Padişah tarafından atanırlar.
- Yürütme yetkisi Bakanlar kuruluna verilmiştir.(Heyet-i vükela)
- Yasa teklifini sadece heyeti vükela (hükümet) yapabilir.
- Hükümet Padişaha Karşı Sorumludur.
- Padişah gerekli gördüğünde meclisi açıp kapatabilecektir.
- Kanun-i Esasi ile Osmalı halkı ilk kez sınırlı da olsa yönetime katılma şansına sahip oldu.

Sorunun cevabı “Kanun-i Esasi” “D” seçeneği olacaktır.

4.SORU: I. Meşrutiyetin ilan edilmesinde büyük rolü olan ve Kanun-i Esasinin hazırlayıcısı olan
bu harekete “Genç Osmanlılar Hareketi ” adı verilmektedir.

Sorunun cevabı “B” seçeneği olacaktır.

5.SORU: Bu sorunun çözümünde 3.sorudaki açıklamalardan yararlanınız. “Meclis-i Mebusan
üyelerini padişah değil, halk seçer”
Dolayısıyla sorunun cevabı “C” seçeneği olacaktır.

6.SORU: İttihat ve Terakki cemiyetinin baskıları sonucunda ilan edilen Kanun-i Esaside yapılan deği-
şikliklere II. Meşrutiyet adı verilmektedir.
1909 yılında yapılan değişiklikler;
- Hükümet padişaha değil meclise karşı sorumludur.
- Padişahın sürgüne gönderme yetkisi kaldırılmıştır.
- Yasa teklifi için gerekli padişah izni kaldırılmıştır.
- Sansür yasaklanmıştır.
- Cemiyet kurma hakkı getirilerek çok partili hayata geçiş sağlanmıştır.
- Padişahın kanunları onaylama süresi 2(ay)la sınırlandırılmıştır.
- Padişahın mutlak veto yetkisi kaldırılmış geciktirici, güçleştirici vetoya dönüştürülmüştür.
- Bu dönemde ayan grubu mecliste yer almamış ancak maaşlarını almaya devam etmişlerdir.
Buna göre Padişahın Meclisi fesih hakkı kullanılamaz hale gelmiştir. 1909 değişiklikleriyle Osmanlı İmpa-
ratorluğunun mutlak monarşiden çıktığını ve sınırlı-kısıtlı monarşi sürecine girdiği görülmektedir. Soru-
nun cevabı “E” seçeneği olacaktır.

7.SORU: Misak-ı Millinin kabulüyle aşağıdaki kararlar alınmıştır; (12 OCAK 1920
Mustafa Kemal ve Mebusan Meclisi milletvekilleri ile birlikte hazırladı.
Misak- ı Milli Mebusan Meclisi'nde kabul edilen son kanun oldu. Misak- ı Milliyi çizilirken Mondros
Antlaşması'nı esas alınmıştır.
Misak-ı Millideki konu başlıkları;
Ulusal Sınırlar Boğazlar Halk Oylamaları
Kapitülasyonlar
Dış borçlar

TBB | 189