Page 67 - Belediyelerde Muhasebe Uygulamaları

MUHASEBE SİSTEMİNİN AÇIKLANMASI
2.1. Muhasebenin Tanımı
Mal ve hizmet olarak nitelediğimiz ve sonsuz olan insan ihtiyaçları genel olarak
“İşletme” adını verdiğimiz iktisadi birimlerce karşılanır. İşletmeler para, malzeme,
hammadde, personel gibi çeşitli kaynakları kullanarak mal ve hizmet üretirler. İşletme-
ler üretim için faaliyette bulundukları süreçte sahip oldukları varlıklarında, borçların-
da, işletme sahiplerinin ortaya koyduğu kaynaklarda çeşitli değişmelerin olacağı
aşikârdır. İşte bu değişmelerin sistematik bir biçimde takip edilmesi gerekmektedir. Bu
işlemlerde muhasebenin en temel konusunu oluşturur.
Muhasebe uygulaması, yalnızca kar amaçlı işletmeler için değil, kar amacı güt-
memesine karşın, kaynak kullanan ve kaynak kullanılmasını bütçeleyip denetleyen kar
amaçsız örgütler için de söz konusudur. İnsanların topluluk olarak yaşamaya başla-
31
dıkları andan itibaren ihtiyaç duydukları Kamusal mal ve hizmetleri karşılamak üzere
ortaya çıkan kamu kurum, kuruluşları ve hatta devletin kendisi içinde muhasebe ge-
reklidir. Örneğin 2020 Yılı genel yönetim bütçe giderlerinin 1 Trilyon 640 Milyar TL, ,
32
GSMH ise 4 trilyon 982 milyar TL olduğunu görmekteyiz . Yaklaşık GSMH nın % 33’
33
ünü değerlendiren Kamu kurum ve kuruluşlarının da muhasebeye ihtiyaç duydukları
aşikârdır. Çünkü bir tür emanet yönetimi olan kamu mali yönetiminde muhasebe, ka-
mu kaynaklarının nerelerde ve nasıl kullanıldığının hesabının verilmesini sağlayan bir
araç konumundadır. Bu yüzden muhasebe tek bir kişinin çalıştığı işletmeler yanında
yüzlerce kişinin çalıştığı işletmelerde, kamu kuruluşlarında ve devletin kendisi için
zorunlu olan bir organizasyondur. Tüm örgütlerde meydana gelen mali nitelikteki iş-
lemlere ilişkin bilgilerin derlenip ilgili kişi ve grupların bilgisine sunulması gerekir. Bu
görevi de muhasebe yerine getirir.
Bu açıklamalardan sonra şu tanıma ulaşmak mümkündür. Muhasebe; “mali ni-
telikteki işlemleri ve olayları para ile ifade edilmiş şekilde kaydetme, sınıflandırma,
özetleyerek rapor etme ve sonuçları yorumlama bilim ve san’atıdır.” 34
Yapılan bu tanıma göre muhasebenin işlevleri;
1- Para ile ifade edilebilen ve mali nitelikteki işlem ve olayları kaydetmek,
2- Kaydedilen bilgileri niteliklerine göre sınıflandırmak,
3- Kaydedilmiş ve sınıflanmış bilgileri özetleyerek raporlar haline getir-
mek,

4- Muhasebe raporlarında yer alan bilgilerden yaralanarak olaylar ile sonuçları
arasında ilişkiler kurarak yorum yapmak ve bu yorumlarla alınacak kararlara ışık tut-
mak nihai işlevdir.
Yukarıda belirtilen muhasebenin temel işlevleri yerine getirecek bir muhasebe
sistemini ortaya koymak amacıyla diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de ekonomik
gelişmelere paralel olarak çeşitli tarihlerde pek çok düzenleme yapılmıştır.

31 Orhan SEVİLENGÜL; Tekdüzen Muhasebe Sistemi İle Uyumlu Genel Muhasebe, 9. Baskı, (Ankara 2000), 9.
32 https://muhasebat.hmb.gov.tr/genel-yonetim-butce-istatistikleri
33 https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=ulusal-hesaplar-113&dil=1
34 Muhasebenin Genel Kavramları ve Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri, D.P.T. 863-KD sayılı yayını, (Ankara 1970), 3.

TBB | 43