Page 452 - Belediyelerde Muhasebe Uygulamaları
P. 452
MUHASEBE HATALARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
11.1. Genel Açıklamalar
Kamu kurum ve kuruluşlarına ait muhasebe kayıt sistemi, 5018 Sayılı Kamu
Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile yeniden düzenlenmiş ve tahakkuk esaslı devlet
muhasebesine geçilmiştir. Bu amaçla öncelikle genel çerçeveyi çizen Genel Yönetim
Muhasebe Yönetmeliği yayınlanmış, sonrasın da belediyelerin de kapsamında bulun-
duğu Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği 2006 yılında akabinde de tekrar
düzenlenen hali ile 27.05.2016 tarih 29724 (M) sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yü-
rürlüğe girmiştir. Belediyelerimiz muhasebe sistemi bu mevzuat hükümleri doğrultu-
sunda oluşturulmuştur. 5018 sayılı Kanunun 49’uncu maddesinin ilk iki fıkrasında;
“Muhasebe sistemi; karar, kontrol ve hesap verme süreçlerinin etkili çalışmasını sağla-
yacak ve malî raporların düzenlenmesi ile kesin hesabın çıkarılmasına temel olacak
şekilde kurulur ve yürütülür” hükmü ile muhasebe sisteminin kapsamını ortaya koy-
muştur.
Anılan Kanun’da “kamu hesapları, kamu idarelerinin gelir, gider ve varlıkları
ile malî sonuç doğuran ve öz kaynağın artmasına veya azalmasına neden olan her tür-
lü işlemlerle garantilerin ve yükümlülüklerin belirlenmiş bir düzen içinde hesaplara
kaydedilerek, yönetim ve denetim yetkilileriyle kamuoyuna gerekli bilgilerin sağlan-
ması amacıyla tutulur.” ifadesi ile da amaç tanımlanmıştır.
Mali rapor ve tablo kavramı, belirli bir dönemde bir kurumun mali yapısı ve
yükümlülüklerine ilişkin muhasebe kayıtlarında yer alan mali bilgiler çerçevesinde
sunumunu ifade etmektedir. Mali rapor ve tabloların hazırlanmasından ve gerçeğe
uygun ve doğru olarak sunulmasından kamu idarelerinin üst yönetimleri sorumludur.
Mali raporlamanın temel amacı; yöneticilere, kamuoyuna ve denetim yetkililerine bilgi
sunmaktır.
Mali raporlama kamu idarelerinin;
a) Varlıklarının durumunu ve bu varlıkların hangi kaynaklardan sağlandığını,
b) Faaliyetlerini finanse edebilme ve sorumlulukları ile taahhütlerini yerine ge-
tirebilme yeteneğini,
ç) Mali durumunu ve mali durumundaki değişiklikleri,
d) Kendilerine sağlanan kaynakları bütçelerine uygun ve yasal şekilde kullanıp
kullanmadıklarını,
e) Mali işlemlerinde saydam olup olmadıklarını ve hesap verilebilirliğini, göste-
rir.
Mali raporlama, bu amaçların gerçekleştirilebilmesi için; kamu idarelerinin var-
lıkları, yabancı kaynakları, öz kaynakları, gelirleri, giderleri ve nakit akışları hakkında
bilgi verir. Kamu idarelerinin dönem içindeki faaliyetlerine ilişkin ayrıntılı bilgi sun-
mak amacıyla malî tablolarla birlikte açıklayıcı bilgiler de raporlanabilir.
Mali rapor ve tabloların doğru ve güvenilir bilgi içerecek şekilde hazırlanabil-
mesi için; işlemlerin kayıt dışında kalmasının önlenmesi ile birlikte muhasebenin temel
kavramları ve genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri çerçevesinde, kayıt altına alınma-
sı gerekmektedir. Bu şekilde tabloların yanıltıcı olması engellenebilir. Bu çalışmada
TBB | 425