Page 30 - Emlak Vergisi Uygulaması 2019

Açıklamalı ve İçtihatlı Belediyelerde Emlak Vergisi Uygulaması

4. Devlet egemenlik hakkına dayanarak vergilerle ilgili kanunlar çıkarmakta ve bu
kanunlara dayanarak vergi toplamaktadır. Nitekim devletin çeşitli kamu hizmetlerini
yerine getirebilmesi için mali kaynaklara ihtiyacı olduğu açıktır. İşte bu ihtiyaçların
temin edebilmesindeki en önemli kaynak vergilerden oluşmaktadır. Bu durum vergi-
lendirmenin asli amacı olarak kabul edilen mali amacıdır (Karakoç, 2015:420).

4.1. Verginin mali amacının dışında başkaca toplumsal ve siyasi amaçlar da söz konusu
olabilmektedir. Yasama organı tarafından bir vergi yükümlülüğünün tesisinde bu
amaçlar önemli roller oynamaktadır. Bu amaç bir yandan da vergi mükellefinin belir-
lenmesinde önem taşımaktadır. Zira vergi alınırken, mükelleflerin durumları ile gö-
zetilen amaç arasında denge kurulur.

5. Bu açıklamalardan da görüleceği üzere verginin, kendine has ve diğer kamu
gelirlerinden ayrılan özellikleri bulunmaktadır. Esasen, kamu gelirlerinin önemli kıs-
mını vergiler oluşturmakla birlikte, diğer kamu gelirleri ile vergiler arasındaki farklar-
dan kaynaklanan ayrım, pratik birçok sorunun çözülmesinde yardımcı olmaktadır. Bu
bakımdan vergiler; bir hizmetin karşılığı olan harçlardan, harcamalara katılma payla-
rından ve bir faaliyete izin vermenin karşılığı olan resimlerden farklıdırlar. Vergi devle-
tin egemenliğinin doğasından kaynaklanan bir yükümlülüktür. Devletin, alınan vergile-
rin karşılığında mükelleflere, doğrudan bir hizmette bulunma yükümlülüğü bulunma-
maktadır. Her ne kadar alınan vergilerin topluma dönüşümü kamu hizmeti şeklinde
oluyorsa da vergi ile harç, resim ve benzeri diğer kamu gelirleri arasındaki temel ay-
rım, bu özel hizmet karşılığının bulunmamasından kaynaklanmaktadır.
1
6. Vergi konusunda mükelleflerin başkaca yükümlülükleri bulunmasının yanında temel
yükümlülük, verginin para olarak ödenmesidir. Vergi mükellefinin vergisini ödememe-
si durumunda, kamu idaresi vergiyi hukuki cebir kullanarak tahsil eder.

7. Genel çerçevede, yer verdiğimiz bu tanımlardan yola çıkarak verginin unsurlarının
kısaca şunlar olduğu söylenebilir:

1) Vergi devlet veya yetki verdiği kamu kuruluşlarınca alınır.
2) Vergi kamusal ihtiyaçların giderilmesi amacıyla alınır.

3) Vergi hukuk kurallarına göre ve hukuki zora dayanılarak alınır.
4) Vergi karşılıksız alınır.

5) Vergi iktisadi bir değerdir.

1 Ancak, vergi ile harç, resim ve benzeri diğer kamu gelirleri arasındaki bir hizmetin karşılığı olup olmamasına ilişkin
ayrım temel bir ölçü olmakla birlikte, bazı vergilerin nitelikleri bakımından, hizmet karşılığı olarak alınmış olması
ölçüsü gözetilmektedir. Nitekim, Danıştay 9. Dairesi’nin 07.11.2009 tarih ve E:2000/1495, K:2002/4475 sayılı
kararı; 2863 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinde yazılı olan muafiyetin taşınmazların aynından doğan vergileri
kapsadığı, oysa çevre temizlik vergisinin konusunu çevrenin kirletilmesi olgusu teşkil ettiği, mükellefinin ise
taşınmazların kullanıcıları olduğu, bu verginin sözü edilen muafiyet kapsamındaki vergilerle benzerliğinin bulunmadığı
gerekçesiyle davayı reddeden kararın onanması yönündedir.

2 | TBB