Page 31 - Belediyelerde Muhasebe Uygulamaları
P. 31

BELEDİYELERDE MALİ SİSTEM
                   Cumhuriyet döneminde ise kamu mali sisteminin yapısı 1927 yılında yürürlüğe
            giren 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu oluşturmuştur. Bu Kanun seksen yıla
            yakın çok az değişiklikle uygulanmıştır. Ancak zaman içinde, sosyal ve ekonomik alan-
            larda meydana gelen hızlı değişmeler kamu mali yönetim sisteminin yeniden ele alın-
            masını zorunlu kılmıştır.
                   10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kabul
            edilmiştir.22.12.2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanun’la önemli değişikliğe uğradıktan son-
            ra 1.1.2006 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. 1050 sayılı Kanun’da bu tarih itibariyle
            yürürlükten kaldırılmıştır.
                   Kamu  Mali  Yönetimi  ve  Kontrol  Kanunu’nun  yürürlüğe  konulması  ile  Türk
            kamu mali yönetim sistemi yeniden yapılandırılmıştır. Yeniden yapılandırma çerçeve-
            sinde,  katma  bütçe  uygulaması  kaldırılmış,  konsolide  bütçe  kavramı  kapsama  dahil
            yeni idarelerle genişletilerek merkezi yönetim bütçesine dönüştürülmüştür.
                   2006 yılının başında yürürlüğe giren Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu
            ile kamu mali yönetim sistemine yeni kavramlar ve kurumlar kazandırılmıştır. Bu kav-
            ram ve kurumlar arasında, mali saydamlık, hesap verilebilirlik, kaynakların etkin kul-
            lanımı, stratejik planlama, performans esaslı bütçeleme, çok yıllı bütçeleme gibi yeni
            teknik ve süreçler bulunmaktadır 3
                   Diğer taraftan Performans esaslı bütçelemenin daha etkin bir şekilde uygulana-
            bilmesi amacıyla program bütçe anlayışının geliştirilmesi ve sisteme dâhil edilmesine
            yönelik çalışmalar 2012 yılında Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdür-
            lüğü  Bütçe  Uygulama  Grubu  bünyesinde  bir  proje  ekibi  oluşturularak  başlamış-
            tır. Merkezi  Yönetim  idarelerinde  2020  yılı  idare  performans  programları,  Program
               4
            Bütçe esaslarına uygun şekilde hazırlanmıştır.
                   2021-2023  dönemi  için  hazırlanan  Bütçe  Hazırlama  Rehberinde;  “5018  sayılı
            Kanunla getirilen performans esaslı bütçeleme uygulamalarıyla analitik bütçe sınıflan-
            dırması birlikte değerlendirilerek; üst politika belgelerinde belirlenen amaç ve hedefler
            ile analitik bütçe sınıflandırmasına göre hazırlanan bütçeler arasında yeterli düzeyde
            ilişki kurulamadığı, stratejik planlar ve performans programları yoluyla üretilen per-
            formans  bilgisinin  bütçeleme  ve  karar  alma  süreçlerine  dâhil  edilemediği  görülmüş-
            tür.” Şeklinde  mevcut  sisteme  eleştiriler  getirilmiştir.  Bu  nedenle Merkezi  Yönetim
                 5
            için “performans esaslı program bütçe” sistemine geçiş bildirilmiştir.
            1.5. Mahalli İdarelerde Bütçe Sistemi

                   Kamu  mali  yönetimi  alanında  gerçekleştirilen  reformların  yasal  çerçevesini
            oluşturan 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile kamu kaynaklarının
            etkili, ekonomik ve verimli kullanımının yanı sıra mali saydamlık ve hesap verilebilir-
            lik  ilkeleri  ön  plana  çıkmıştır.  Bu  ilkelerin  uygulamaya  konulmasını  sağlamak  üzere




            3 İlhami SÖYLER*Dumlupınar Üniversitesi,,Sosyal Bilimler Dergisi,, Sayı:16, Aralık 2006.
            4  https://www.sbb.gov.tr/program-butce-yolculugu-basladi/#1568104404169-245b1d51-afb9
            5  https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/10/2021-2023_ButceHaz%C4%B1rlamaRehberi.pdf

                                                                                       TBB | 7
   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36