Page 658 - Emlak Vergisi Uygulaması 2019

Açıklamalı ve İçtihatlı Belediyelerde Emlak Vergisi Uygulaması

3.1.2.3. Mücbir Sebep Halinin Ortaya Çıkması
1968. Tarh zamanaşımını durduran bir diğer hal, mücbir sebeplerdir (Nas,2011:325). Vergi
Usul Kanunu’nun 15’inci maddesi uyarınca, aynı Kanun’un 13’üncü maddesinde
yazılı mücbir sebeplerden her hangi birinin bulunması halinde, bu sebep ortadan kal-
kıncaya kadar süreler işlemez. Bu takdirde tarh zamanaşımı işlemeyen süreler kadar
uzar.
1968.1. Vergi Usul Kanunu’nun 13’üncü maddesinde mücbir sebepler tarif edilmiştir.
Maddede belirtilen mücbir sebepler:

1) Vergi ödevlerinden her hangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede
ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk,

2) Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su
basması gibi afetler,
3) Kişinin iradesi dışında meydana gelen mecburi gaybubetler, 1429

4) Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikalarının elinden
çıkmış bulunması,
gibi hallerdir.

1968.2. Emlak vergisi açısından, Vergi Usul Kanunu’nun 13’üncü maddesinde belirtilen
mücbir sebeplerin gerçekleşmesi durumunda zamanaşımı durur. Ancak, Kanun’da
sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikalarının elinden çıkmış
bulunması olarak sayılan durumun emlak vergisi bakımından uygulanma olanağı bu-
lunmamaktadır.

1968.3. Bu durumlardan birinin veya mücbir sebep oluşturabilecek benzer bir durumun
gerçekleşmesi halinde, durum ortadan kalkıncaya kadar süre işlemez, zamanaşımı
bu süre kadar durur. Başka bir ifadeyle, mücbir sebebin meydana gelmesinden kalk-
masına kadar geçen devrede zamanaşımı süresi işlemeyecek; 1430 mücbir sebep orta-
dan kalkınca, bu kalkmayı takip eden günden itibaren, kaldığı yerden işlemeye başla-
yacaktır (Arslan,2007:142).

1429 Gaybubetin sözlük anlamı ortada bulunamama ve yokluk demektir. Mükelleflerin askere alınmaları, mecburi
gaybubet sayılması nedeniyle mücbir sebep olarak kabul etmek gerekir. Her ne kadar askere alınmanın önceden
bilinebileceği dolayısıyla müdebbir bir kişinin yokluğunda işlerini yürütmek üzere bir temsilci veya vekil ataması gerek-
tiği ileri sürülse bile vergi idaresi askere giden bir kişinin uzlaşma görüşmelerine katılamaması durumunu mücbir
sebep sayarak mükellefe yeni bir uzlaşma imkanı verilmesini kabul etmiştir. Ayrıca ulaştırma araçlarında meydana
gelen bozulmalar ile sağlık tedbirleri nedeniyle bir bölgede karantina uygulamasını mükellefler açısından mücbir
sebep olarak değerlendirmek gerekir. Karantina uygulaması durumunda bazı bölgelere giriş ve çıkışlar belli bir süre
ile yasaklanmaktadır. Sağlık nedenleri ile karantina ilan edilen bir yörede yaşayan mükellefler vergi ödevlerini yerine
getiremez bir duruma gelebilir. Bundan dolayı bu durum mecburi gaybubet (zorunlu bulunamama) hali sayılmalıdır.
Mücbir sebeple zorunlu bulunamama hallerinde, yükümlünün kendine temsilci tayin etmesi halinde, mücbir sebep
ortadan kalkar. Dolayısıyla temsilci tayin edildiği andan itibaren vergi ödevi ile ilgili süreler işlemeye başlar (Nas,
Mücbir Sebepler, 2011: 106)
1430 Vergi Usul Kanunu’nun 15’icni maddesinin 1’inci fıkrası uyarınca.

630 | TBB