Page 656 - Emlak Vergisi Uygulaması 2019

Açıklamalı ve İçtihatlı Belediyelerde Emlak Vergisi Uygulaması

güvenlik önlemi niteliği üzerinde durularak Anayasa’ya aykırı olmadığına karar veril-
miştir. 1425

3.1.2. Tarh Zamanaşımını Durduran Haller

1962. Tarh zamanaşımını durduran sebepler; Vergi Usul Kanunu’nun, 13 ve 15’inci
maddesi ile 114’üncü maddesinde düzenlenmiş ve Danıştay kararları ile belirlenmiş-
tir. Bu haller; vergi dairesinin matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurması,
vergi dairelerinin takdir komisyonu kararlarına karşı dava açmaları, mücbir sebepler
ve mükellefe vergi veya ceza ihbarnamesi tebliğidir.

3.1.2.1. Matrah Takdiri İçin Vergi Dairesince Takdir Komisyonuna Başvurulması

1963. Vergi Usul Kanunu’nun 114’üncü maddesinde 1426 vergi dairesince matrah takdiri için,
takdir komisyonuna başvurulmasının zamanaşımını durduracağı ve duran zamanaşı-
mının mezkûr komisyon kararının vergi dairesine tevdiini (gelmesini) takip eden gün-
den itibaren kaldığı yerden işlemeye devam edeceği ve işlemeyen sürenin her hâl ve
takdirde bir yıldan fazla olamayacağı hüküm altına alınmıştır. 1427 Yani, takdir komis-
yonunda geçen süre zamanaşımı süresine eklenmekte, takdir komisyon kararının

metlerinin finansmanın sağlanmasında önemli gelir kaynaklarının başında gelmektedir. Bu nedenle yukarıda anılan
takdir yetkisi çerçevesinde emlak vergisinin tahsilinde meydana gelebilecek kayıp ve kaçakları önlemek amacıyla
kanun koyucu tarafından gerekli tedbirler öngörülebilir.
20. Öte yandan vergide meydana gelebilecek kayıp ve kaçağın önlenmesi yanında anayasal bir yükümlülük olan vergi
ödevini yerine getirenler ile bu yükümlülüğü kasten ya da ihmal etmek suretiyle yerine getirmeyenler arasındaki
eşitsizliğin giderilmesi ve vergi adaletinin sağlanması amacı da kanun koyucunun alacağı tedbirlerin bir diğer yönünü
oluşturmaktadır.
21. İtiraz konusu kural; kanuni zorunluluğa rağmen bildirimi yapılmayan bina ve araziler yönünden zamanaşımı
süresinin başlangıcını, bildirim yapılmadığını “idarenin öğrendiği” tarihe özgülemek suretiyle emlak vergisi mükellefle-
rini bildirimlerini vermeye zorlayan ve böylece vergi kaçakçılığını önlemeyi ve daha yüksek oranda gelir elde edilmesi-
ni amaçlayan vergi güvenlik önlemi niteliğinde bir hükümdür.
22. Zamanaşımının işlemesi için vergiyi doğuran olay yerine “öğrenme” tarihini esas alan kural, idarenin öğrenmesi
ile vergiyi doğuran olay arasındaki süreci kapsayan tüm vergi alacağının geçmişe yönelik takip ve tahsiline imkân
vermektedir. Bu ise bildirimde bulunmayan mükellefin idarenin öğreneceği tarihe kadar geçecek süreye ilişkin tüm
vergi ve cezalar yönünden vergi tehdidi altında kalması sonucunu doğurmaktadır. Ancak söz konusu tehdit mükellefin
kasten ya da ihmal suretiyle kanundan kaynaklanan bildirimde bulunma yükümlülüğünü yerine getirmemesinden
kaynaklanmaktadır. Ayrıca kanunun açıkça mükellefe yüklediği bu yükümlülüğe aykırı davranılması nedeniy-
le idarenin haberdar olamadığı bir taşınmazın vergilendirilmesi hususunda idareye makul bir fırsat tanınmamasının
da hukuki güvenliği zedeleyeceği gözardı edilmemelidir.
23. Bu itibarla kanun koyucunun takdir hakkı kapsamında vergi güvenliği ve adaletini tesis etmek amacıyla düzenle-
miş olduğu itiraz konusu kural, gerek mükellef gerekse de vergiyi almaya yetkili idarenin koşulları arasında makul bir
dengeyi sağlamakta olup kuralda hukuk devleti ilkesine aykırılık bulunmamaktadır.”
1425 Söz konusu kararın ve düzenlemenin eleştirisi için; Biyan ve Yılmaz, 2018: 315-332.
1426 Anayasa Mahkemesi’nin 15.10.2009 tarih ve E:2006/124, K:2009/146 sayılı kararı ile iptal edilmesi üzerine,
23.7.2010 tarih ve 6009 sayılı Kanun’un 8’inci maddesi ile yeniden düzenlenen, Vergi Usul Kanunu’nun 114’üncü
maddesinin 2’nci fıkrası şu şekildedir: Şu kadar ki, vergi dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurul-
ması, zamanaşımını durdurur. Duran zamanaşımı mezkûr komisyon kararının vergi dairesine tevdiini takip eden
günden itibaren kaldığı yerden işlemeye devam eder. Ancak işlemeyen süre her hâl ve takdirde bir yıldan fazla ola-
maz.
1427 Danıştay 4. Dairesi’nin 25.04.2011 tarih ve E:2010/6214, K:2011/2757 sayılı kararı takdir komisyonuna sevk
nedeniyle duran zamanaşımının bir yıl sonra kaldığı yerden işlemeye devam edeceği, yönündedir.

628 | TBB