Page 117 - Emlak Vergisi Uygulaması 2019

Mükellefiyet ve Mükellef

295. Emlak vergisi mükellefi ile ilgili bu tanımlamaların yani, malikliğin kazanılması, İntifa
hakkının ne olduğu ve malik gibi tasarruf eden olma durumunun neyi ifade ettiği hu-
susunun öncelikle ve ayrıntılı olarak açıklanması yerinde olacaktır.
2.1. Malik

296. Anayasa ve kanunlarda, mülkiyet kavramının tanımına yer verilmemiştir. Bununla
birlikte, 1982 Anayasası'nın 35'inci maddesinde; herkesin, mülkiyet hakkına sahip
olduğu, bu hakkın ancak, kamu yararı gayesiyle kanunla sınırlanabileceği, mülkiyet
hakkının kullanılmasının toplum yararına aykırı olamayacağı hususları hükme bağ-
lanmıştır. Böylece mülkiyet hakkı, Anayasa'da teminat altına alınmıştır. Ayrıca, Türk
Medeni Kanunu’nun 186 683’üncü maddesinin ilk fıkrasında mülkiyet hakkının içeriği
belirlenmiştir. Buna göre; bir şeye malik olan kimse, hukuk düzeninin sınırları içinde o
şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sa-
hiptir.

297. Medeni Kanundaki mülkiyete ilişkin düzenlemeler ve genel hükümlerden hareketle
mülkiyet; maddi varlığı olan şeyler üzerinde tam egemenlik sağlayan bir hak olarak
tanımlanabilir. Mülkiyet hakkının verdiği yetkileri, o şeyin malikinin rızası olmadan
başkaları kullanamaz. Malik, malını haksız olarak elinde bulunduran kimseye karşı
istihkak davası 187 açabileceği gibi, her türlü haksız el atmanın önlenmesini de dava
edebilir. 188 Ancak, mülkiyet hakkının kullanımının da sınırları vardır. Bu sınırlar anaya-
sa ve kanunlar ile çizilmiştir.
297.1. Mülkiyet mal (gayrimenkul ya da menkul) üzerinde tasarruf etme, kullanma ve
faydalanma hakkını, malik olmayı, sahip olma hakkını ifade etmektedir. Hukuki ba-
kımdan mülkiyet, kanun veya diğer düzenleyici hukuk kaideleriyle sınırlanmış olarak,
bir mal üstünde en geniş tasarruf imkânı sağlayan ayni haktır. Mülkiyet hakkı, hakkın
konusu eşya üzerinde kanunların çizdiği sınırlar içinde hak sabine dilediği gibi kul-
lanma yetkisi veren bir haktır.
297.2. Bir taşınmazın mülkiyetine sahip olan kişiye malik denir. Bir taşınmaz üzerinde
mülkiyet hakkına sahip malik, taşınmazı üzerinde kanunlar çerçevesinde dilediği gibi
tasarrufta bulunabilir; malını satabilir, bağışlayabilir, dilediği sürece dilediği gibi kulla-
nabilir, maldan veya gelirinden istediği şekilde faydalanabilir.
297.3. Tasarrufta bulunmak ifadesi, elde bulundurma, kullanma, faydalanma, gelirlerinden
yararlanma, değiştirme, satış, bağışlama ve ayni hak tesisini içermektedir.

298. Mülkiyet hakkının kapsamı, Türk Medeni Kanunu’nun 684-687’nci maddelerinde
düzenlenmiş bulunmaktadır. Buna göre mülkiyet hakkı, taşınmazın bütünleyici parça-

186 18 Aralık 2001 tarih ve 24607 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
187 İstihkak davası: Malikin mülkiyet hakkına dayanarak malın dolaysız zilyetliğine kavuşmasını sağlayan, mülkiyet
hakkının tespiti ve malın iadesinin talep edildiği eda davasıdır.
188 Medeni Kanun’un 683’üncü maddesinin 2’nci fıkrası uyarınca.

TBB | 89