Page 121 - Emlak Vergisi Uygulaması 2019

Mükellefiyet ve Mükellef

şen maliklik sıfatının geriye dönmesi, gaibin ortaya çıkması durumunun belirlendiği
tarihte söz konusu olacaktır.
313. Mahkeme Kararları ile malik sıfatının kazanılması: Mahkemelerin yenilik doğuran
kararlarında mülkiyetin tescilden önce kazanılması söz konusudur. Mahkeme kararıy-
la mülkiyetin hükmen devrine karar verilmiş olması halinde ayrıca tescile gerek bu-
lunmamaktadır.
313.1. Mahkeme kararı yerini tutan mahkeme önünde sulh, kabul gibi işlemlerin de
mülkiyeti tescilden önce kazandırıcı bir etkiye sahip oldukları kabul edilmektedir.

313.2. Mahkeme kararlarında, mahkeme ilamının kesinleştiği tarihte maliklik sıfatı
kazanılacaktır. 192 Örneğin 2015 yılında kesinleşen Mahkeme kararı ile taşınmazın A
adına tesciline karar verilmiş ve bu karar Tapu Siciline 2016 yılında tescil etmiş ol-
sun. Bu durumda A’nın emlak vergisi mükellefiyeti ve bildirimde bulunma yükümlülü-
ğü 2015 yılındadır ve mükellefiyeti 2016 yılında başlayacaktır.

314. Cebri İcra ile malik sıfatının kazanılması: Cebri icra ile maliklik sıfatı, cebri icra ile
satışın gerçekleştiği (Cebri icrada satış ihalesinin kesinleşmesiyle gerçekleşmektedir)
tarihte doğmaktadır. Bir başka ifadeyle cebri icrada alıcı taşınmazın mülkiyetini ihale
ile kazanır. Gayrimenkulün ihale veya icra yoluyla alındığı durumlarda da fiilen kulla-
nıma hazır şekilde teslim alındığının ilgili belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, tapu tescil
işlemi olmasa dahi fiilen kullanıma bırakıldığı tarihin iktisap tarihi olarak kabul edil-
mesi gerekir.

315. Kamulaştırmada malik sıfatının kazanılması: Kamulaştırma (istimlak) halinde ise,
daha önce kamulaştırma kararının kesinleşmesi üzerine istimlak bedelinin mal sahi-
bine ödendiği veya adına bedelin bloke edildiği tarihte maliklik sıfatı kazanılmakta
iken Kamulaştırma Kanunu 193 gereğince mülkiyet malik tescil talebinde bulunursa
yapılacak tescille; talepte bulunmaz ise mahkeme kararının kesinleşmesi ile idare
tarafından maliklik sıfatı kazanılacaktır (Oğuzman ve Seliçi,2002:309).
316. İşgal ile malik sıfatının kazanılması: İşgal, bir kimsenin, maliki bulunmayan bir
taşınmazda malik olmak arzusu ile zilyetliğini kurmasıdır. Bunun sonucu o kimse, söz

192 Danıştay 9. Dairesinin E:1981/1137, K:1982/4158 sayılı kararında: Mahkeme kararıyla malik sıfatının kazanıl-
masında, mükellefiyet, kararın kesinleşmesiyle doğar. Mükellefiyetin başlaması için tapuya tescil şart değildir, ifadesi
yer almaktadır.
Danıştay 9. Dairesi’nin 16.09.1982 tarih ve E:1981/1139, K:1982/4160 sayılı kararı; Asliye Hukuk Hakimliği’nin
23.09.1970 tarihli kararı ile yükümlünün mülkiyetine geçen taşınmazın 1972 yılı itibariyle vergilendirilmesi gerekir-
ken tapuya tescil tarihi olan 1975 den itibaren vergilendirilmesinde yasaya uyarlık bulunmadığı, yönündedir.
Danıştay 9. Dairesi’nin 15.12.1998 tarih ve E:1998/554 K:1998/4901 sayılı kararı: Olayda, sözkonusu taşınmazın
satış işleminin sahte vekaletnameye dayanılarak yapıldığının ve Cumhur Güngör adlı şahsın iktisabının geçersiz
olduğunun mahkeme ilamı ile kesinleşmesi ve Medeni Kanunun 633. maddesindeki, mahkeme ilamı ile bir gayri-
menkulü iktisabeden kimsenin tescilden evvel dahi ona malik olacağı hükmü karşısında 1994 yılında emlak vergisi
yükümlüsünün davacı Hüseyin Horasan olduğu sonucuna varıldığından yapılan emlak vergisi tarhiyatını terkin eden
mahkeme kararında isabet görülmemiştir. 15.12.1998 tarih ve E:1998/553 K:1998/4900 sayılı karar da aynı yön-
dedir.
193 Anayasanın 46’ncı maddesi doğrultusunda Kamulaştırma Kanunu’nun 8’inci ve 17’nci maddeleri uyarınca.

TBB | 93