Page 242 - Emlak Vergisi Uygulaması 2019

Açıklamalı ve İçtihatlı Belediyelerde Emlak Vergisi Uygulaması

“1. Emlak Vergisi tarhına esas olan en son vergi değeri kesinleşen kamulaştırma be-
delinden az olduğu takdirde, aradaki fark Emlak Vergisine tabi tutularak, bu farka ait
vergi 1319 sayılı Kanun’un 31’inci maddesinin son fıkrası hükmü dikkate alınmak
suretiyle kusur cezalı olarak tarh edilecektir.

2. Emlak Vergisi beyannamesi ek süreye rağmen verilmemiş ise, kesinleşen kamulaş-
tırma bedeli beyannamesi verilmemiş dönemlere ait vergi değeri yerine geçecek, bu
dönemlere ait emlak vergisi ağır kusur cezalı olarak tarh edilecektir.
Ek süreden sonra verilen beyannamede gösterilen değerin kesinleşen kamulaştırma
bedelinden yüksek olması halinde aradaki farka ait vergi ve ceza düzeltilmeyecektir.
Kesinleşen kamulaştırma bedeli, bedel arttırma veya eksiltme davası açılmamışsa,
kıymet takdir komisyonlarınca 2942 sayılı Kanun’a göre tespit edilen değeri, bedel
arttırma veya eksiltme davası açılan hallerde mahkeme kararı ile belirlenen ve kesin-
leşen değeri ifade etmektedir.”

denilmektedir.
735. Bu durumda kamulaştırma durumundaki değer, taşınmazın gerçek değeri olarak
kabul edilip emlak vergisi bakımından da bu değer esas alınacak ve aradaki farkın
ihbarname düzenlenip 30 günlük ödeme süresi de verilerek talep edilmesi; şayet
mükellef, aradaki fark bakımından bildirimde bulunmamışsa ayrıca vergi ziyaı cezası
da kesilmesi gerekecek iken; beyan sistemi 4751 sayılı Kanun’un 7/b maddesiyle
09.04.2002 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmış olduğundan, artık mükellefle-
rin taşınmazın değeri üzerinde, beyan yoluyla etkileri bulunmadığından, aradaki fark
dolayısıyla ikmalen tarhiyat ve ceza kesilmesi söz konusu olamayacaktır. 411

411 Kamulaştırma bedeli ile vergi değeri arasındaki fark üzerinden emlak vergisi uygulamalarına ilişkin olarak, Sayıştay
Başkanlığı’nın 2017 Yılı Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu’nda şu değerlendirme yer almaktadır:
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 39' uncu maddesinde; kamulaştırma bedeli ile vergi değeri arasındaki fark
üzerinden, cezalı emlak vergisi tarh olunacağı hüküm altına alınmış olmakla birlikte, 03.04.2002 tarihli ve 4751
sayılı Kanun ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nda yapılan değişikliklerle emlak
vergisinin mükellef tarafından beyan edilmesi uygulamasından vazgeçilerek, belediyeler tarafından vergi değeri
üzerinden yıllık olarak tarh edilmesi esası benimsenmiş olması Belirtilen kanun hükümlerinden anlaşılacağı üzere
emlak vergisi mükelleflerinin emlak vergisi tarh, tahakkuk ve tahsilatına esas vergi değerini belirlemede hiçbir inisiya-
tifi bulunmamaktadır. Vergi, tüm süreçleriyle yasada belirtilen kamu kuruluşları ve yetkilileri tarafından yapılan işlem
ve hesaplamalar sonucu kesinleşmektedir. Dolayısıyla, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu 39’uncu maddesinde yer
alan kamulaştırılan taşınmazın kamulaştırıldığı yıla ait emlak vergisi tarhına esas olan vergi değerinin, kesinleşen
kamulaştırma bedelinden az olması halinde, kamulaştırma bedeli ile vergi değeri arasındaki fark üzerinden, cezalı
emlak vergisi tarh edilmesi ve bu suretle söz konusu farktan kişi veya kurumların sorumlu tutulmasının 1319 sayılı
Kanun’da yapılan değişiklik dikkate alındığında hukuki olmadığı değerlendirilmektedir (Sayıştay, 2018:65-66). Ayrıca,
Belediye Gelirleri Raporu’nda da; Kamulaştırma Kanunu’nda yer alan bu (39’uncu) maddenin emlak vergisi konu-
sunda temel kanun olan Emlak Vergisi Kanununda yapılan değişiklikler sonrası gerekli düzenlemelerin yapılmaması
neticesinde uyumsuz hale geldiği ve uygulamada tereddüt ve ihtilaflara yol açtığı; maddenin, emlak vergisi beyanna-
me esasına göre ödenirken Emlak Vergisi Kanunu ile uyumlu olduğu, ancak, 03.04.2002 tarihinde 4751 sayılı Kanun
ile yapılan değişiklikle beyan esası kaldırılarak verginin idarece tarh edileceğinin düzenlendiği, taşınmazı kamulaştırı-
lan mükellefin emlak vergisi tutarının belirlemede ya da artırma imkânı bulunmadığı; taşınmazını satan mükellefler-
den satış bedeli ile vergi değeri arasındaki fark üzerinden emlak vergisi alınması gerektiğine dair bir düzenleme
bulunmazken, taşınmazları kamulaştırılan mükelleflerden kamulaştırılan bedel ile vergi değeri arasındaki fark üzerin-
den emlak vergisi alınmasının çelişkiye sebep olduğu; ayrıca, kamulaştırma bedeli ile vergi değeri arasındaki fark
üzerinden “cezalı” emlak vergisi tarh olunmasından bahsediliyor olsa da, mükellef bildirim süreleri içinde emlak
vergisi bildirimini yerine getirmişse, Vergi Usul Kanunu’na göre ceza kesilemeyeceği, dolayısıyla Kamulaştırma Kanu-
nu’nun 39' uncu maddesinin Vergi Usul Kanunu ile de uyumlu olmadığı tespitleri yapılmaktadır.

214 | TBB