Page 701 - Emlak Vergisi Uygulaması 2019

Emlak Vergisi Uyuşmazlıklarının Çözümü

2.2. Uzlaşma

2.2.1. Genel Olarak Uzlaşma
2104. Verginin kanuniliği ilkesi gereğince; vergi, muafiyet ve istisnaların konulması,
değiştirilmesi ve kaldırılması yasama organının yetkisinde olup bu yetki kanunlarla
kullanılmaktadır. Verginin tarh, tahakkuk ve tahsil işlemleri ise kanunlar çerçevesinde
yürütme organınca yapılmaktadır. Yürütme organı, bu konularda yalnızca kanun tara-
fından verilen yetkileri kullanabilir. Uzlaşma da, kanun ile yürütme organı olan vergi
idaresine tanınmış bir yetkidir (Çağan,1982:133). Başka bir ifadeyle, mükellef ile
vergi idaresi arasındaki vergi uyuşmazlığını hukuken ortadan kaldıran yasal bir kurum
olan uzlaşmanın kapsamı, genel esasları, yapılışı ve hukuksal sonuçları kanun ile
belirlenir (Kızılot ve Kızılot, 2008:73).

2105. Uzlaşma, belli bir miktardaki vergi tarhiyatı ile kesilen ceza üzerinde mükellef ile vergi
dairesinin pazarlık sonucu anlaşmalarıdır (Öncel vd,2010:170). Uzlaşma, mükellefle-
rin adlarına yapılan tarhiyata karşı dava açmadan önce, vergi idaresi ile tahakkuk
edecek vergi ve ceza hususunda anlaşmak için başvurabilecekleri idari bir yoldur.

2106. Danıştay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu’nun 23.10.1986 tarih ve E:1986/2,
K:1986/2 sayılı kararında, uzlaşmanın vergi idaresi ile yükümlüyü uyuşmazlık çıkar-
madan önce bir kez düşündürmek ve mümkün olursa anlaşabilmelerini sağlamak
amacıyla kanuna konulduğu belirtilmektedir. Uzlaşma ile mükellef, vergi dairesi ve
yargı organları uzun ve zaman alıcı işlemlerden kurtulmakta ve verginin tahsili sağla-
narak mükellef ile idare arasındaki ilişkilerin düzeltilmesi amaçlanmaktadır (Ak-
soy,1996:115). Uzlaşma ile, vergi dairesi ile mükellef ya da ceza muhatabı, araların-
da ortaya çıkan uyuşmazlıkları, yargı yoluna başvurmadan kendi aralarında görüşe-
rek, çözme imkânına sahip olmaktadır (Yılmaz,2009:322).
2107. Kısaca uzlaşma, alacaklı vergi dairesi ile mükellef veya ceza muhatabı arasında
doğmuş veya doğacak vergi ve cezalara ilişkin olarak, karşılıklı ödünlerle uyuşmazlık-
ların giderilmesidir (Bayraklı, 1998:20).

2.2.2. Uzlaşma Şekilleri
2108. Vergi Usul Kanunu uyarınca uzlaşma tarhiyat öncesi ve sonrası olmak üzere iki
şekilde sağlanabilmektedir.
2108.1. Vergi tarh edilmeden ve ceza kesilmeden önce mükelleflerin başvurabileceği uzlaşma
yöntemi, tarhiyat öncesi uzlaşma olarak adlandırılmaktadır. Tarhiyat öncesi uzlaşma-
ya vergi incelemesine dayanılarak tarh edilecek vergi ve kesilecek cezalar konusunda
henüz vergi tarh edilmeden ve ceza kesilmeden gidilmektedir.

2108.2. Adına vergi tarh edilen ve ceza kesilen mükelleflerin başvurabileceği uzlaşma
yöntemi ise, tarhiyat sonrası uzlaşma olarak adlandırılmaktadır. Tarhiyat sonrası uz-

TBB | 673