Page 133 - Emlak Vergisi Uygulaması 2019

Mükellefiyet ve Mükellef

341. Bir taşınmazın malikinin emlak vergisinden muaf olması durumunda bu muafiyetin
intifa hakkı sahibi yönünden etkisinin muafiyetin taşınmazdan mı malikten mi kay-
naklandığına göre değerlendirilerek karar verilmesi gereklidir. Örneğin malikin muaf
olduğu bir taşınmaz için mükellef intifa hakkı sahibi olacakken, muafiyet taşınmaza
tanınmışsa, kültür ve tabiat varlığı ise, intifa hakkı sahibi de muaf olacaktır. 216

2.3. Malik Gibi Tasarrufta Bulunan

342. Malik gibi tasarrufta bulunan kavramı, hukuken, malik olarak kabul edilmeyen ancak
taşınmazı sahiplenen kişileri ifade etmektedir.

343. Emlak Vergisi Kanunu gereğince, taşınmaz maliki ve intifa hakkı sahibi bulunmaması
halinde emlak vergisinin mükellefi, taşınmazı malik gibi tasarruf eden kişi olacaktır.
Bu durum tapu kayıtlarında malikin kim olduğunun anlaşılamadığı durumlarda özellik-
le anlamlı olup, vergiyi güvence altına almak bakımından getirilmiş bir hükümdür.
Malik gibi tasarrufta bulunan kimseler, malik olmadıklarına yahut intifa hakkı sahibi
olmadıklarını iddia ederek emlak vergisi yükümlülüğünden kurtulamayacaklardır.

344. Tapuda hiçbir kimsenin adına tescil edilmemiş olan ve intifa hakkı sahibi de
bulunmayan taşınmazları; ayrıca, tapu sicilinden maliki kim olduğu belli olmayan veya
gaipliğine karar verilmiş bir kimse adına kayıtlı bulunan taşınmazları malik gibi tasar-
ruf edenler taşınmaz kendi adına tescil edilmeden önce de emlak vergisi mükellefi
sayılmaktadır. Başkasının arsa ya da arazisi üzerinde bina yapılması hali de malik gibi
tasarrufta bulunmaya örnektir. Özellikle büyükşehirlerde gecekondu olarak adlandırı-
lan bu gibi durumlarda, kamu arazileri veya özel kişilerin arazileri üzerinde onların
rızası ile veya rızası olmadan inşaat yapılması durumu yaygın olarak görülmektedir.
Bu durumda emlak vergisi mükellefi malik gibi tasarrufta bulunan inşaat sahibi, bir
başka ifadeyle gecekondu sahibi olup verginin bu kişiler tarafından ödenmesi yasa
gereğidir.

345. Başkasının ve özellikle hazinenin arazisine kaçak yapı yapılması durumunda, bu
inşaatı yapan binaya malik gibi tasarruf eden sıfatıyla bina vergisinin mükellefi olur.
Binanın mütemmimi olan arsa ve arazi varsa bunlar da mükellefiyete dahildir. Ancak,
asıl malikin mükellefiyeti de devam etmektedir (Öncel v.d.,2010:362). Bu konu ile
ilgili Başkalarının Arsa/Arazileri Üzerinde Yapılan Binalar (Gecekondular) başlığı al-
tında açıklamalar bulunmaktadır.

216 Gelirler Genel Müdürlüğü’nün 15.08.2004 tarih ve B.07.0.GEL.0.66/6652- sayılı özelgesine göre; mülkiyeti Vakıf-
lar Genel Müdürlüğüne ait olup yap-işlet-devret modeliyle 49 yıllığına kiralanan arsada inşa edilen binanın emlak
vergisi mükellefi intifa hakkı sahibidir. Yine, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 20.11.2008 tarih ve 112365 sayılı özelgesine
göre; Maliye Hazinesinin maliki bulunduğu ve şirket lehine 49 yıl süreli daimi ve müstakil üst hakkı tesis edilen söz
konusu arsa üzerine yaptırılan otel binası ve tesisleri için inşa edildiği bütçe yılı içerisinde, bütçe yılının son 3 ayı
içinde inşa edilmiş ise 3 ay içinde ilgili belediyeye emlak (bina) vergisi bildirimi verilmesi ve bu bildirim üzerine beledi-
ye tarafından vergi değerinin hesabında bina normal inşaat maliyetlerine göre bulunan değere arsa değerinin ilave
edilmemesi, gerekmektedir.

TBB | 105