Page 276 - Emlak Vergisi Uygulaması 2019

Açıklamalı ve İçtihatlı Belediyelerde Emlak Vergisi Uygulaması

1.1. Emlak Vergisinde Muafiyet, İstisna, İndirim ve Kısıtlılık Kavramları

815. Vergi muafiyeti; vergi kanunlarına göre ortada vergiyi doğuran bir olay bulunmakla
birlikte, yine aynı kanunlarla veya diğer özel kanunlarla bazı gerçek veya tüzel kişilerin
ya da grupların vergilendirme dışında bırakılmasıdır (Aksoy, 1998:227). Emlak vergisi
bakımından bir kişinin vergiden muaf olabilmesi için kendi şahsı bakımından; bir ta-
şınmazın ise sahip olduğu özellikleri bakımından Emlak Vergisi Kanunu ve emlak
vergisinden muafiyet öngören diğer kanunlar gereğince belirlenmiş şartlara sahip
olması gerekir. Emlak Vergi Kanunu’nun 4’üncü ve 5’inci maddesinde binalarla ilgili
muafiyet hükümlerine; 14’üncü ve 15’inci maddelerinde arazi ve arsalarla ilgili mua-
fiyet hükümlerine yer verilmiştir.

816. Vergi istisnası; vergi kanunlarında vergilendirilmesi öngörülen bir konunun kısmen
veya tamamen, devamlı ya da geçici bir şekilde, aynı kanunla veya vergiye ilişkin dü-
zenleme yapılan diğer kanunlarla vergi dışında tutulmasıdır (Aksoy, 1998:227). Vergi
istisnası ile genel olarak verginin konusuna giren bazı olay, mal veya değerler, yine
kanunla vergileme dışı bırakılmaktadır. Muafiyet şartlarının hiçbirini haiz olmamakla
birlikte, yine de emlak vergisinden müstesna tutulan bazı taşınmazlar da bulunmak-
tadır. Emlak Vergisi Kanunu’nun 16’ıncı maddesinde, “Mükelleflerin bir belediye ve
bu belediyenin mücavir alan sınırları içinde bulunan arazisinin (arsalar hariç) toplam
vergi değerinin 10.000 Türk Lirası Arazi Vergisinden müstesnadır” hükmüyle istisna
düzenlemesi yapılmıştır.

817. Vergi indirimi; bazı niteliklere sahip mükelleflerin vergilendirilebilir gelirleri üzerinden
belli tutarlarda eksiltmeler yapılması anlamına gelmektedir (Rakıcı, 2004:226). İndi-
rim konusunda, Emlak Vergisi Kanunu’nun 8’inci maddesinde bazı kişilerin brüt 200
m 'yi geçmeyen tek meskenlerine ait bina vergi oranlarının sıfıra kadar indirilebilece-
2
ği hükmü ile emlak vergisinde, uygulanacak vergi oranı üzerinden indirim düzenleme-
si yapılmıştır. Anlaşılacağı üzere, emlak vergi indirimi, belli şartları haiz kişiler için
öngörülmüş, kişilerin kişisel durumlarıyla doğrudan alakalı bir emlak vergisi uygula-
masıdır.

818. Kısıtlılık; Emlak Vergisi Kanunu’nun 30’uncu maddesinde, kanunlar veya diğer kamu
düzeni koyan mevzuatla tasarrufu kısıtlanan bina, arsa ve araziler için kısıtlılığın de-
vam ettiği müddetçe emlak vergisinin 1/10 oranında ödenmesini ifade etmekte olup
taşınmazla ilgili bir emlak vergisi uygulamasıdır. Mülkiyetten kaynaklanan tasarruf
haklarının kamu menfaatine kısıtlandığı taşınmazlar için yükümlülüğün hafifletilmesi
amacıyla öngörülmüştür.

819. İstisna ve muafiyet uygulamaları nedeniyle vergi borcu doğmayacağından sonuçları
bakımından aynı etkiye sahiptirler. İstisna, ve kısıtlılık vergi konusunu ilgilendirdiği
için objektif olmasına karşılık, muafiyet ve indirim kişiyi esas aldığı için sübjektif bir
kavramdır (Rakıcı, 2004:226).

248 | TBB