Page 337 - Emlak Vergisi Uygulaması 2019

Muafiyet, İstisna, İndirim ve Kısıtlılık

1031. Geçici mesken muaflığında yeni inşa edilen binanın vergisinin, arsasının (veya arsa
payının) vergisinden az olamayacağı yönündeki 8’inci madde hükmü ile birlikte değer-
lendirilmesi gerekmektedir. Konu ile ilgili bir özelgede 610 şu husus belirtilmektedir:
“İnşaatı 1999 yılında biten mesken bina ve binaları için değişiklik nedeniyle verilecek
bina vergisi beyannamesinde bildirilecek matrah üzerinden hesaplanacak ve 2000
yılında ödenecek bina vergisinin, bu bina veya binaların arsa payı üzerinden hesapla-
nacak arsa vergisinden az olması halinde, arsa payı üzerinden hesaplanacak arsa
vergisinin bina vergisi olarak tarh, tahakkuk ve tahsil edilmesi gerekmektedir.” Bu
durumda yeni inşa edilen meskenin vergisi de arsasının vergisinden az olmayacaktır.
1031.1. Öncelikle meskenin arsasının veya arsa payının vergi değeri ile meskenin bina olarak
vergi değeri tespit edilecek, bina vergisi değerinin 1/4 oranındaki kısmı için düşüldük-
ten sonra arsa vergi değeri üzerinden arsa vergisi oranının uygulanmasıyla elde edile-
cek bina vergisi ve bina değerinin 3/4 oranındaki kısmı için bina vergisi oranının uy-
gulanmasıyla elde edilecek bina vergisi birbirine eklenecektir. Beşinci yıldan sonra ise
meskenin vergisi bina vergisi değeri üzerinden tarh edilecektir. Bu geçici muafiyetten,
mesken olarak kullanılması şartıyla, satın alma veya sair suretle iktisap eden kişi de
kalan süre bakımından faydalanacaktır.

1032. Geçici konut muafiyeti için ilk şart, bina veya apartman dairesinin mesken olarak
kullanılmasıdır. Mesken, diğer bir adıyla konut; bir insanın yatıp kalktığı, iş zamanı
dışında kaldığı ev, apartman gibi yer, ikametgâh olarak tanımlanmaktadır. Büyüklü-
ğüne, teknik özelliklerine veya yasal durumuna bakılmaksızın, ikamet amacıyla kulla-
nılan her yer konut olarak kabul edilir.

1033. Yeni inşa edilen binaların konuttan başka bir amaca mahsus binalar olması halinde
(örneğin işyeri gibi) geçici muafiyetten yararlanmaları mümkün değildir. Bir binanın
mesken olup olmadığı, fiili kullanımına göre tespit edilir. Örneğin Yapı Kullanma İzin
Belgesinde mesken olarak görüldüğü halde işyeri olarak kullanılmakta olan bir bina
da bu muafiyetten yararlanamayacaktır.

1034. Ayrıca, fıkranın son bendinde yer alan hükme göre, bina veya dairenin kısmen de olsa
konut dışında başka bir amaçla kullanılıyor olması durumunda da söz konusu muafi-
yet, bu kısmen de olsa konut dışında kullanım durumunun oluştuğu yılı takip eden
bütçe yılından itibaren ortadan kalkacaktır. Bu durumdaki bina veya dairenin yalnızca
mesken olarak kullanılmayan kısmı değil tamamı geçici muafiyetten yararlanamaya-
caktır. Yeni bina, örneğin hem işyeri hem de konut olarak kullanılıyorsa geçici muafi-

dairelerin geçici muafiyetten yararlandırılması gerekeceği, yönündedir.
610 Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 10.05.1999 tarih ve 18219 sayılı özelgesinde: Geçici mesken muaflığının uygulanma-
sının söz konusu olduğu durumda karşılaştırma, muafiyet miktarının düşülmesinden önceki vergi değeri esas alınmak
ve bu değer üzerinden hesaplanacak vergi gözönünde bulundurulmak suretiyle yapılır. Bu durumda, yeni inşa edilen
mesken binalarında beyan edilen vergi değeri üzerinden hesaplanan bina vergisi ile arsasının vergisi karşılaştırılacak,
aradaki fark, bina veya binaların vergi değerinden ¼ muafiyet düşüldükten sonra kalan matraha % 01 bina vergisi
nispetinin uygulanması sonucu bulunan miktara ilave edilecektir, açıklaması yer almaktadır.

TBB | 309