Page 472 - Emlak Vergisi Uygulaması 2019

Açıklamalı ve İçtihatlı Belediyelerde Emlak Vergisi Uygulaması

5.4.2. Kısıtlılık İle Kamulaştırma İlişkisi
1397. Taşınmazların tasarruflarının kısıtlanmasına ilişkin olarak, gerek Emlak Vergisi
Kanunu’nun 30’uncu maddesinde yer alan “Kanunlar veya diğer kamu düzeni koyan
mevzuatla tasarrufu kısıtlanan…” ifadesi ve gerekse yönetmelikteki, “İmar planların-
da, resmi yapılara … ve benzeri umumi hizmetlere ayrılmış olması sebebiyle … tasar-
rufu kısıtlanmış” ve “kısıtlamayı koyan kamu organları” ifadeleri, dolayısıyla kısıtlı
emlak vergisi uygulaması kamu hizmetleri için gerekli bulunan taşınmazlar için öngö-
rülmüştür. Bu çerçevede söz konusu taşınmazların imar planları gereğince kamu ida-
relerinin mülkiyet, hüküm ve tasarrufuna geçirilmesi söz konusu olacaktır.

1398. İmar Kanunu’nun 10’uncu maddesine göre; belediyeler, imar planlarının yürürlüğe
girmesinden en geç 3 ay içinde, bu planı tatbik etmek üzere 5 yıllık imar programlarını
hazırlamakla yükümlüdürler. 5 yıllık imar programları sınırları içinde kalan alanlardaki
kamu hizmet tesislerine tahsis edilmiş olan yerleri ilgili kamu kuruluşları, bu program
süresi içinde kamulaştırırlar.

1399. İmar planları ve sonrasında kesinleşen imar programları ile kamu kuruluşlarına ve
kamu hizmetlerine tahsis edilen yerler bu program süresinde kamulaştırılacaklardır.
Yani, İmar programının kesinleşmesinden sonra uygulanacak olan hukuki işlemin adı
kamulaştırma işlemidir. Başka bir deyişle imar düzenini sağlayan planların uygulan-
ması süreci, imar programına bağlı olarak kamulaştırmaların yapılması ile mümkün
olabilmektedir.

1400. Zira bir taşınmazın, imar planları ile resmi yapılara veya umumi hizmetlere ayrılmış
olması; o taşınmazın kamu yararına mülkiyetinin kısıtlanmış olması, yürütülecek ka-
mu hizmetleri için taşınmazın ayrılmış olması ve nihayetinde taşınmazın bu amaçlar
doğrultusunda kullanılabilmesi için belli bir süre sonra kamulaştırılması anlamına
gelmektedir.

1401. Bilindiği üzere, kamu hizmeti için gerekli olan taşınmazlar kamu idarelerinin
mülkiyetine, hüküm ve tasarrufuna, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’na göre kamu-
laştırılarak geçirilmektedir.

5.4.2.1. Kamulaştırma Kavramı
1402. Kamulaştırma, kamu yararının zorunlu kıldığı hallerde kamu idarelerince özel
mülkiyette bulunan taşınmazlara maliklerinin rızası olup olmadığına bakılmaksızın,
bedelinin ödenmek sureti ile el konulmasıdır. 968 Bu nedenle malikin rızası olmaksızın
elinden alınacak olan taşınmaza ait giderlerin idare tarafından yüklenilmesi ve taşın-
maz sahibine ait gider yükümlülüğünün hafifletilmesi hakkaniyet ilkesine de uygun-
dur.

968 Kamulaştırma Kanunu gereğince mülkiyet; malik tescil talebinde bulunursa yapılacak tescille, talepte bulunulmaz
ise mahkeme kararının kesinleşmesi ile idareye geçer.

444 | TBB