Page 486 - Emlak Vergisi Uygulaması 2019
P. 486
Açıklamalı ve İçtihatlı Belediyelerde Emlak Vergisi Uygulaması
landığı ve emlak vergisinin kısıtlı olarak ödenmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Ancak,
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu hükümlerine göre; tapu kütüğüne “ko-
runması gerekli kültür varlığıdır” şerhi konulan taşınmazlar emlak vergisinden daimi
olarak muaftır. Zira, yönetmeliğin 4’üncü maddesi Danıştay’ın kararı ile iptal edilmiş-
tir. 994
1441. Yönetmeliğin 4’üncü maddesi uyarınca, 2863 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinde yer
alan taşınmazlar için kısıtlı (1/10 oranında) vergi uygulanmakta iken, Danıştay 9.
Daire’sinin 15.11.1988 tarih ve 1987/80 E. 1988/3460 K. sayılı kararının “2863
sayılı Kanun’un 21’inci maddesinde belirtilen şartları taşıyan taşınmaz kültür ve ta-
biat varlıklarının emlak vergisinden muaf tutulmasının zorunlu olduğu, bu taşınmazlar
için kısıtlı vergi uygulanamayacağı” gerekçesiyle söz konusu yönetmeliğin 4’üncü
maddesi iptal edilmiş bulunmaktadır. 995
1442. Bu nedenle, yasal dayanağı ortadan kalktığı için sit alanlarındaki taşınmazlar için
kısıtlı emlak vergisi uygulanması mümkün değildir. 996 Bununla birlikte, Kültür ve Tabi-
994 Danıştay 9. Dairesi’nin 15.11.1988 tarih ve E:1987/80, K:1988/3460 sayılı kararı şöyledir: 2863 sayılı Kültür ve
Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun, tapu kütüğüne "korunması gerekli taşınmaz kültür varlığıdır kaydı konmuş
olan ve Yüksek Kurulca tescil edilerek I. veya II. gurup olarak gruplandırılmış bulunan taşınmaz kültür varlığının her
türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutulacağına ilişkin 22.maddesi hükmü, 24.6.1987 gün ve 19497 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan 3386 sayılı Kanun’un 18.maddesiyle yürürlükten kaldırılarak, aynı kanunun 8.maddesiyle
değişik 21.maddesinin 3.fıkrası ile, tapu kütüğüne "Korunması gerekli kültür varlığıdır." kaydı konulmuş olan I.ve II.
grup olarak gruplandırılmış bulunan taşınmaz kültür varlıkları ile arkeolojik sit alanı ve doğal sit alanı olmaları nede-
niyle üzerlerine kesin yapılanma ya sağı getirilmiş taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları olan parseller her türlü vergi,
resim ve harçtan muaftır." şeklinde yeniden vazedilmiş, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun Daimi muaflıklar
başlığını taşıyan 4. ve 14.maddelerinde taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının bina ve arazi vergilerinden muaf ola-
caklarına ilişkin bir hükme yer verilmemiş ve aynı kanunun 22.maddesinde de, bina ve arazi vergileriyle ilgili muaflık
ve istisna hükümlerinin bu kanuna eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenleneceği hükme
bağlanmıştır.
5.5.1988 gün ve 19805 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu’nun 11.2.1988
gün ve E:1987/3, K:1988/1 saylı kararında, Emlak Vergisi Kanunu’nda yer alan, bina ve arazi vergisiyle ilgili muaflık
ve istisna hükümlerinin bu kanuna eklenmek veya bu kanun değiştirilmek suretiyle yapılacağı yolundaki hükümden
sonra yürürlüğe giren ve Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu’nda yer alan muaflık hükmünün özel ve sonraki kanun
hükmü olması nedeniyle asıl uygulanacak kural olduğu ve anılan Kurumun bu nedenle Emlak Vergisiyle, Temizleme
ve Aydınlatma Harcından muaf tutulması gerektiği belirtilmiştir.
2863 sayılı Kanun da, yukarda yazılı hükümden sonra yürürlüğe girdiğinden anılan kanunun gerek değişmeden
evvelki 22.maddesinde ve gerekse değişiklikten sonraki 21.maddesinde belirtilen taşınmaz kültür ve tabi at varlıkla-
rının Emlak Vergisinden muaf tutulması zorunludur.
Bu durumda yukarıda sözü edilen kanunun 22. ve 21.maddeleriyle her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutulan
taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarından kısıtlı Emlak Vergisi alınmasını öngören Tasarrufu Kısıtlanan bina arsa ve
Arazi Hakkında Yönetmelik'in 4.maddesinin anılan muafiyet maddelerine aykırı olduğu açıktır.
Açıklanan nedenlerle davanın 17.11.1986 gün ve 19284 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tasarrufu Kısıtlanan
Bina, Arsa ve Arazi Hakkında Yönetmelik'in 4.maddesine ilişkin kısmının kabulüne ve bu maddenin iptaline… karar
verildi.
995 Danıştay’ın, 4’üncü maddeyi tamamen iptal eden bu kararından önce, Danıştay 9. Dairesi’nin 11.11.1987 tarih ve
E:1987/79, K:1987/3195 sayılı kararı ile de 4’üncü maddenin, “ek ve değişikliklerine izin verilmeyen veya ek ve
değişikliklerine belirli şartlarla izin verilen binaların” ibaresinin iptaline karar verilmiştir.
996 Danıştay 9. Dairesi’nin 15.10.1998 tarih ve E:1997/3251 K:1998/3684 sayılı kararı: Dava dosyasında mevcut,
21.4.1994 tarihli Zeytinburnu Belediye Başkanlığı (İmar Müdürlüğü) yazısı ile yükümlüye ait taşınmazın, 19.11.1986
tarihli 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planında sur tecrit sahasında kaldığı, bu alanın, tarihi surların yöresel değişiminin
korunması açısından arazi kullanışı, yapılanma yönünden sınırlı tutulan ve genellikle pasif yeşil kullanışlara yer veri-
len alan karakteristiğinde olduğu, bu nedenle de İmar Kanununun 13.maddesine tabi bulunduğu ve kısıtlılık durumu
sürdüğü için inşaat yapılamayacağı bildirilmiştir. ...Olayda, Zeytinburnu Belediye Başkanlığınca Emlak Vergisi Kanunu
6 seri no'lu İç Genelgesinin III/D bölümüne göre, yükümlüye ait taşınmazın kısıtlılık uygulamasından yararlandırala-
mayacağı yolunda işlem tesis edilerek ödeme emirleri düzenlenmiştir. Sözkonusu İç Genelge'nin dayanağı olan ve
458 | TBB